روش‌های مختلف هدف‌گذاری
فهرست مطالب مقاله
هدف‌گذاری یکی از مهمترین مسائلی است که هرشخصی در زندگی خود با آن روبه‌روست. همه‌ی ما انسان‌ها برای دست یافتن به یک زندگی خوب و ایده‌آل باید نحوه درست هدف‌گذاری را یاد بگیریم. انتخاب درست هدف و هدف‌گذاری مناسب به همراه برنامه‌ریزی و تلاش مداوم ما را به خواسته‌هایمان نزدیک‌تر می‌کند.
(همچنین بخوانید: برنامه ریزی چیست و چگونه باید برنامه ریزی کرد؟)
بدون شک اکثر ما تجربه هدف‌گذاری را داشته‌ایم. حتی ممکن است بعضی از اهدافمان را با اشتیاق انتخاب کرده باشیم، اما بعد از چند روز تمام اهدافمان را فراموش می‌کنیم و به همان زندگی قبلی خود ادامه می‌دهیم و فکر می‌کنیم که دستیابی به اهدافمان، بسیار سخت و طاقت فرساست.
(همچنین بخوانید: سختی مسیر موفقیت و عدم دستیابی به موفقیت)
اگر شما هم با این مشکلات روبه‌رو شده‌اید، پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید. این مقاله 10 دقیقه از زمان شما را به خود اختصاص می‌دهد و در پایان می‌توانید با هدف‌گذاری و چگونگی انتخاب درست و هوشمندانه‌ی هدف آشنا شوید.
هدف چیست؟
هدف موقعیتی است که لازمه‌ی رسیدن به آن داشتن نقشه‌ای دقیق، سازمان‌یافته و همچنین داشتن یک برنامه ریزی موفق است. هدف نیرویی حقیقی است که در دل و ذهن جاری می‌گردد تا آن را محقق سازد. قطعا همه ی ما انسان ها آرزوهایی داریم که عمیقاً می خواهیم به آنها دست پیدا کنیم اما باید بدانیم داشتن یک آرزو به تنهایی نمی‌تواند رویاهایمان را تحقق ببخشد.
داشتن هدف شما را برای رسیدن به خواسته‌هایتان مصمم‌تر می‌کند. می‌توان گفت اهداف، فرصت‌هایی استثنائی هستند که در سختی‌های زندگی در دلمان جوانه می‌زنند و با تغییر نگاهمان نسبت به زندگی راه درست را نشان می‌دهند.
هدف‌گذاری چیست؟
شاید برایتان جالب باشد که فقط 3 درصد افراد به دنبال اهداف و خواسته‌هایشان هستند و تمام تلاششان بر این است که هدف‌گذاری درست و مناسبی داشته باشند. هدف‌گذاری یعنی شناخت درست اهداف و داشتن یک برنامه ریزی دقیق و منظم برای رسیدن به آنها. هدف‌گذاری جزء اولین اقدامات برای رسیدن به موفقیت است.
(همچنین بخوانید: هدف گذاری به روش ماتریس آیزنهاور)
اهمیت هدف‌گذاری
هدف‌گذاری، مهمترین نیروی محرکه برای حرکت به سمت آینده و محقق ساختن رویاهایتان است. ویکتور فرانکل می‌گوید: باید برای ادامه زندگی دلیلی داشت و برای رسیدن به هدف آتی کوشید وگرنه زندگی هدف خود را از دست خواهد داد.
شما می‌توانید منتظر بمانید تا شرایط ایده‌آل شود و با این امید زندگی کنید که روزی وضعیت فعلی تغییر می‌کند، اما افرادی که هدف‌گذاری می‌کنند و برای دست یافتن به خواسته هایشان، فارغ از هرگونه مشکل راهشان را پیش می‌گیرند و تلاش می‌کنند ، افرادی که نیازمند پشتیبانی و حمایت کسی نیستند، افرادی که فقط و فقط به اهدافشان فکر می‌کنند، انسان‌هایی جنگجو هستند که فعل خواستن را با تمام وجود صرف می‌کنند. تلاش کردن بدون داشتن هدفی معین مانعی بسیار بزرگ بر سر راه پیروزی و موفقیت است. وقتی شما نگرشتان را نسبت به آینده عوض کنید و خودتان را در ده سال آینده تصور کنید شور و اشتیاق شما برای ادامه‌ی مسیر دو برابر می‌شود و این، اهمیت هدف گذاری را نشان می‌دهد.
امروزه یکی از مسائل پر اهمیت در مدیریت و سازماندهی کارها در اداره‌ها و سازمان‌های دولتی هدف گذاری کارمندان و با انگیزه کار کردن آن‌هاست. علاوه بر این یادگیری مهارت هدف‌گذاری موجب افزایش تمرکز فرد بر کارش می‌شود و از سردرگمی شخص جلوگیری می‌کند.
(همچنین بخوانید: مدیریت زمان به روش GTD)
اطلاعاتی ضروری برای هدف‌گذاری
همه‌ی انسان‌ها موفقیت و رسیدن به درجات بالاتر را دوست دارند اما فقط تعداد محدودی اطلاعات کافی در مورد چگونگی رسیدن به موفقیت را دارند. در این قسمت 8 مورد از مهمترین نکات در مورد انتخاب هدف را برای شما معرفی کردیم که می‌توانید از آن ها در هدف‌گذاری بهره گرفته و به کار ببرید.
1- هدف باید مطابق با علایق فرد باشد
ممکن است برای شما هم این اتفاق افتاده باشد که در حین هدف‌گذاری بین علاقه‌ی شخصی و استعداد خودتان و یا در نظرگرفتن نظرات دیگران سردرگم شده باشید. اما دانستن این نکته بسیار حائز اهمیت است که هدف حتماً باید طبق علایق شخصی و با خواست قلبی شما انتخاب شود. شاید انتخاب هدفتان بر اساس نظرات دیگران برای روزهای اول برای شما جذاب باشد اما به مرور زمان این علاقه‌ی شماست که برای پیشبرد اهداف و ادامه ی مسیرتان به شما کمک کرده و انگیزه‌ی لازم را در شما ایجاد می‌کند.
(همچنین بخوانید: استعداد چیست؟)
2- هدف باید در فرد انگیزه ایجاد کند
هدف شما باید آن قدر در نظرتان بزرگ و دست یافتنی باشد که با هر بار یادآوری در شما انگیزه‌ای درونی ایجاد کند. اگر هدفی در قلب و ذهن شما نهاده شده پس شک نکنید که شما لایق رسیدن به آن هدف هستید پس شور و اشتیاق درونیتان را حفظ کنید و پر قدرت اهداف و رویاهایتان را دنبال کنید.
(همچنین بخوانید: افزایش انگیزه از چه روش هایی امگان پذیر است؟)
3- اهداف باید نوشته شوند
طبق تحقیقات انجام شده فقط 3 درصد مردم به نوشتن اهدافشان اهمیت می‌دهند و این کار مزیت‌هایی نیز دارد. اول این که نوشتن اهداف باعث رسمیت بخشیدن به آنها می‌شود و این کار موجب افزایش میل و انگیزه‌ی فرد برای رسیدن به اهدافش می‌شود. دومین نکته این است که نوشتن از فراموشی جلوگیری می‌کند. همه‌ی ما بارها دیده ایم که فرد در ابتدای سال جدید هزاران هزار هدف برای خودش تعیین می‌کند اما در اواسط سال اگر از او در مورد اهدافش سوال کنی سکوت می‌کند چون به مرور زمان اهدافش را فراموش کرده است.
4- نیروی بالقوه‌ی خود را شناسایی کنید
اولین قدم در انتخاب درست هدف، شناخت نقاط ضعف و قوت، مهارت‌ها، هوش‌های مختلف و توانایی‌هایتان است. پس از رسیدن به شناخت کافی نسبت به توانایی‌ها و استعدادهایتان می‌توانید آن چیزی را که دوست دارید به عنوان هدف خود انتخاب کنید.
(همچنین بخوانید: هوش های چندگانه گاردنر)
5- علاقه‌ی خود را فراموش نکنید
گاهی اوقات ممکن است فرد برای انتخاب هدف بین چند مورد دچار سردرگمی شود اما شما باید هدفی را برای خود انتخاب کنید که به شما انگیزه‌ای درونی می‌بخشد. هدف آن چیزی است که گاهی باعث شادی شما می‌شود و گاهی لذتی توأم با ترس در دلتان می‌افکند.
6- مرکز توجه خود را پیدا کنید
شاید فکر کنید که مرکز توجه یعنی چی؟ تا به حال راجع به موضوعاتی که درموردشان صحبت می‌کنید، کتاب‌هایی که خریداری می‌کنید دقت کرده‌اید؟ ذهن ما بسیار هوشمندانه عمل می‌کند و موضوعاتی را که بیشتر در موردشان اظهار نظر می‌کنیم را مورد توجه قرار می‌دهد. پس، از این به بعد برای تعیین اهدافتان به مرکز توجه ذهنتان نیز دقت کنید چرا که تمرکز بر روی مسایل مورد توجهتان راه شما را برای تحقق خواسته هایتان هموارتر می‌کند.
7- قدرت تجسم خود را به کار بگیرید
گاهی اوقات برای این که خستگی‌های مسیر را از خودتان دور کنید می‌توانید از قدرت رویاپردازی استفاده کنید. به شما ذهنی نامحدود و بدون مرز عطا شده که می‌توانید به وسیله‌ی آن ترس هایتان را کنار بگذارید و برای چند لحظه خود را بالاتر از آن چیزی که اکنون هستید تصور کنید. خودتان را اسیر زندان افکارتان نکنید.
8- توانایی‌هایتان را بشناسید
همیشه سعی کنید قبل از انتخاب هدف، ابتدا توانایی‌های خودتان را به خوبی بشناسید. شناخت نقاط ضعف و قوت و مهارت‌هایتان به شما این امکان را می‌دهد که به درستی تصمیم‌گیری کنید و راه درست رسیدن به مقصد را پیدا کنید.
9- به خودتان باور داشته باشید
بسیاری از افراد می‌گویند من اراده‌ی لازم برای رسیدن به خواسته‌هایم را ندارم ولی در حقیقت این طور نیست. درون هر یک از ما انرژی های بی‌نظیری وجود دارد که فقط با یک تلنگر کوچک ما را هدایت می‌کنند. موانع را سنجیده حل کرده و کنار بگذارید، به راهتان ادامه بدهید و تمام تلاشتان را برای رسیدن به آنچه که می‌خواهید به کار بگیرید و به خودتان، به هدفتان، به توانایی‌هایتان ایمان داشته باشید و هیچگاه از شکست نترسید.
هدف گذاری به روش SMART
تا این قسمت با مفهوم هدف و برخی از روش های آن آشنا شدید. در این بخش قصد داریم یکی از بهترین روش های هدف گذاری هوشمندانه را به شما معرفی کنیم.
بسیاری از افراد ویژگی‌های یک هدف درست و مناسب را نمی‌دانند. برای داشتن یک هدف‌گذاری واضح و دقیق اولین قدم شناسایی اطلاعات در مورد ویژگی‌های یک هدف خوب است. هدف گذاری smart به شکلی طراحی شده که هر یک از حروف این کلمه بیانگر یک ویژگی از یک هدف خوب و دقیق است. این ویژگی‌ها شما را در چگونگی انتخاب هدف یاری می‌کند و به تدریج بهره وری در کارتان را افزایش می‌دهد.
(همچنین بخوانید: افزایش بهره وری با برنامه ریزی هفتگی)
1- هدف باید مشخص باشد (Specific)
هدف باید کاملاً واضح، شفاف و روشن بیان شود. به عنوان مثال فرض کنید فردی هدفش را پولدار شدن گذاشته است. منظور ما از شفافیت این است که فرد باید ملاک خود را از پولدار شدن بیان کند یعنی میزان درآمدی را که به عنوان یک فرد پولدار در نظر دارد را باید بنویسد. این مقدار ممکن است برای هر شخص متفاوت باشد. یک نفر 100 ملیون تومان درآمد و دیگری 100 میلیارد تومان را جزئی از پولداری می‌بیند. اهدافتان را به قدری واضح مشخص کنید که اگر شخصی از شما درباره هدفتان پرسید به راحتی برایش قابل فهم باشد و بداند که ما دقیقا به دنبال چه چیزی هستیم.
2- هدف باید قابل اندازه‌گیری باشد (Measurable)
بعد از آنکه اهداف خود را با جزئیات کامل و به صورت واضح مشخص کردید نوبت به اندازه‌گیری آن‌هاست. اندازه گیری به این معناست که شما باید مرحله بندی داشته باشید و بدانید که برای رسیدن به خواسته هایتان چه کارهایی را باید انجام بدهید؟ در حقیقت هموارتر کردن مسیرتان باید اهداف خود را به مراحل کوچکتر یعنی اهداف کوتاه مدت تقسیم کنید. با انجام این کار شما به صورت کاملاً منظم و سازمان یافته می‌توانید اهدافتان را مدیریت کنید.
3- هدف باید دست یافتنی باشد (Achievable)
گاهی اوقات اکثر انسان ها هدف گذاری را، یک شبه به موفقیت رسیدن، معنا می‌کنند، اما اینگونه نیست. فردی که تا به حال 4 ساعت در روز مطالعه نداشته، برای دو ماه آینده رتبه‌ی دورقمی در کنکور را به عنوان هدف انتخاب کرده است اما این امکان‌پذیر نیست. اهداف باید منطقی، قابل انجام و واقع بینانه و اصطلاحاً “شدنی” باشند.
4- هدف باید واقع بینانه انتخاب شود (Realistic)
بدون شک اهدافی که دست‌یافتنی نیستند واقع‌بینانه هم نخواهند بود. اما در بعضی مواقع این امکان وجود دارد که اهداف دست یافتنی باشند اما واقع بینانه نباشند.
به عنوان مثال دو دانش آموز کنکوری را تصور کنید که یکی با توجه به برنامه ریزی و مدیریت زمان مناسب، خیلی منظم کارهایش را پیش می‌برد و همه چیز برای او فراهم است و انتظار رتبه‌ی دورقمی کنکور را دارد، اما نفر دوم تلاش خود را می‌کند و به مطالعه می‌پردازد اما امکانات و شرایط مناسبی ندارد ولی همان هدف دورقمی شدن را در سر می‌پروراند. پس می‌توان نتیجه گرفت که هدف دورقمی شدن رتبه‌ی کنکور برای نفر اول علاوه بر دست یافتنی بودن واقع بینانه نیز هست اما همین هدف برای نفر دوم دست یافتنی است اما واقع بینانه نیست.
5- هدف باید زمان دار باشد (Time Bounded)
به یاد داشته باشید که صرفاً بیان رویاها و اهدافتان نمی‌تواند خواسته هایتان را محقق سازد. تعیین یک زمان بندی و یا ضرب‌العجل می‌تواند فرآیند رسیدن شما به خواسته‌هایتان را سرعت ببخشد و انگیزه‌ی شما را برای رسیدن به رویاهایتان را بیشتر کند. می‌توان گفت اولویت بندی اهداف با تعیین زمان بندی برای هر یک از اهداف دارای درجه اهمیت یکسانی هستند و هر دو به صورت کاملاً مجزا به فرد کمک می‌کنند تا در راستای اهدافش قدم بردارد.
هدف گذاری مهارتی است که یادگیری آن در زندگی بسیار ضرورت دارد. تمام تلاشمان بر این بود که نکات مهم در مورد هدف و هدف‌گذاری را برای شما جمع آوری کرده و با بیانی ساده ارائه دهیم. اما این اطلاعات تنها بخش کوچکی از موضوع هدف‌گذاری بود. برای این که بتوانید اطلاعات بیشتری در زمینه هدف گذاری کسب کنید می‌توانید به قسمت مقالات ما مراجعه کرده و مقالات دیگر ما را در زمینه‌ی هدف گذاری مطالعه کنید.
از این که زمان خود را در اختیار ما گذاشتید بی نهایت سپاسگزارم. حال از شما می‌خواهم تجربیات مشابهی که در هدف گذاری داشته‌اید را با ما در میان گذاشته و در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
نویسنده : یاسمن وزیرزاده
دیدگاهتان را بنویسید